Урысые ФедерациемкIэ щылэ мазэм къыщегъэжьагъэу кIуачIэ зиIэ хъугъэ унэшъуакIэхэр 20-м ехъух. ДгъэцэкIэн фэе хэбзакIэхэм ащыщэу цIыф жъугъэхэм нахь апэблагъэхэм шъуащытэгъэгъуазэ.
Пенсиехэр, пенсионерхэр
УнэшъуакIэхэм ащыщ цIыфхэр бэрэ зытегущыIэгъэхэ Iофыгъоу пенсионнэ реформэм фэгъэхьыгъэри. Пенсием зыщыкIохэрэ пIалъэм илъэситф хагъэхъонэу зэраIогъагъэр Президентми, Къэралыгъо Думэми къагъэшъыпкъэжьыгъ. Джы, хэбзакIэу аштагъэм тетэу, мэкIэ-макIэу хагъахъозэ, 2028-рэ илъэсым нэс хъулъфыгъэхэм аныбжь илъэс 65-рэ, бзылъфыгъэхэм — илъэс 60 зыщыхъухэрэр ары пенсием загъэкIощтхэр.
Iоф зымышIэжьырэ пенсионерхэм мы илъэсым къыщегъэжьагъэу япенсиехэм проценти 7-м ехъу къафыхагъэхъуагъ.
ПIалъэу джы цIыфхэм къафагъэуцугъэм ыпэу пенсием кIон фитхэри щыIэх. Ахэм сабыибэ зыпIурэ ныхэр къахеубытэх. Сабыищ зиIэхэр илъэс 57-рэ зыщыхъухэрэм, 4 зиIэхэр – 56-м, тфы е нахьыбэ зыпIухэрэр илъэс 50-м пенсием кIонхэ алъэкIыщт.
Урысые Федерацием IофшIэнымкIэ и Министерствэ къыгъэуцугъэ лэжьэпкIэ анахь макIэу къэралыгъом илъыр ары МРОТ-кIэ тызаджэрэр.
Щылэ мазэм къыщегъэжьагъэу ар къаIэтыгъ, сомэ 11280-м нагъэсыгъ, 2020-рэ илъэсым ащ джыри проценти 2,9-рэ, 2021-м – проценти 2 къыхагъэхъощт.
Ахъщэ IэпыIэгъоу Iоф зымышIэхэрэм хабзэм къаритырэри нахьыбэ хъугъэ. Джынэс анахь макIэу цIыфхэм мазэм къаратыщтыгъэр сомэ 850-рэ, джы ар сомэ 1500-м нагъэсыгъ. Анахьыбэу къаратыщтыгъэр зэрэхъущтыгъэр сомэ 4900-рэ, джы ар сомэ мини 8-м нэсыгъ.
Сабый цIыкIу къызфэхъухэрэм къаратырэ ны мылъкур зэблахъугъэп, сомэ 453026-м тетэу къэнэжьыгъ. Ны мылъкум къызыхагъэхъощтыр 2020-рэ илъэсыр ары. Ахъщэр зэрагъэфедэн фитхэри къэнэжьыгъэх: унэ рыпщэфын, сабыир ребгъэджэн, сабый сэкъатым ифэIо-фашIэхэм апэIубгъэхьан плъэкIыщт. Къихьэгъэ илъэсым къыщегъэжьагъэу бзылъфыгъэхэм ны мылъкур къаратыным фэшI агъэхьазырырэ тхылъхэм яугъоин къафагъэпсынкIэщт.
МРОТ-р къызэраIэтыгъэм ишIуагъэкIэ гъэсэныгъэм, псауныгъэр къэухъумэгъэным, наукэм ыкIи культурэм афэгъэзэгъэ системэхэм Iоф ащызышIэхэрэм ялэжьапкIэхэм къахагъэхъощт.
Атыщтыр проценти 4 – 6
Ышъхьи иунагъуи ежь-ежьырэу зыIыгъыжьырэ цIыфхэм апай законэу «О проведении эксперимента по установлению специального налогового режима «Налог на профессиональный доход» зыфиIоу къыдагъэкIыгъэр. Хэта ахэр? Ахэр репетиторых, дакIох, кIэлэпIух, тхакIох, парикмахерых, нэмыкIых. ФэIо-фэшIэ зэфэшъхьафхэу цIыфхэм афагъэцакIэхэрэм къыкIэкIорэ ахъщэмкIэ мэпсэух.
Джы ахэм хьакъулахьхэр зэрарагъэтыщт шIыкIэм фэгъэхьыгъэ унэшъуакIэр къыдэкIыгъ. Ащ эксперименткIи еджэх, илъэси 10, 2019-рэ илъэсым ищылэ мазэ иапэрэ мафэ къыщегъэжьагъэу 2028-рэ илъэсым итыгъэгъэзэ мазэ и 31-м нэс кIощт. ЧIыпIэ пстэуми экспериментыр ащызэдырагъэжьэщтэп, апэрэу ар зыщауплъэкIун Московcкэ хэкумрэ, Татарстан ыкIи Калужскэ хэкур арых.
Зышъхьэ фэлэжьэжьыхэрэм зы илъэсым хьакъулахьэу атыщтыр федэу къахьыгъэм ипроценти 4. Ари зыми Iоф римыгъашIэу ыкIи федэу илъэсым иIэр сомэ миллиони 2,4-м емыхъумэ ары. Ау цIыфым организациехэм е предпринимательхэм япхыгъэу Iоф ешIэмэ, хьакъулахьэу ытыщтыр илъэсым къылэжьырэм ипроценти 6.
Дачэхэр щыIэжьыщтхэп
Щылэ мазэм къыщегъэжьагъэу кIуачIэ зиIэ хъугъэ федеральнэ законхэм ащыщ дачэ реформэм фэгъэхьыгъэри.
Дачэ зиIэ пстэуми джы чъыгхатэхэр е хэтэрыкIхэр къэзыгъэкIыхэрэр зыхэт товариществитIум яз къыхахын фае. ХэтэгъэкIхэм ячIыгухэм зыфэе пстэури къащагъэкIымэ хъущт, ящыкIэгъэ псэуалъэхэр (гъушъалъэхэр, къакъырхэр) атырашIыхьанхэуи амал яI. Чъыгхатэхэр къэзыгъэкIыхэрэм зыщыпсэунхэ унэхэр ячIыгу тырашIыхьан фитых, нэужым ахэм зарарагъэтхэни алъэкIыщт.
Товариществэхэм ахэтхэм тхьаматэ хадзын фитых, ащ нэмыкIэу зыгъэIорышIэкIо компание къыхахыщт.
Гъогу фондым хагъэхъощт
Гъогур щынэгъончъэным пае агъэцэкIэн фэе хабзэхэр зыукъорэ автомобилистхэм тазырхэр джы шъолъыр гъогу фондхэм арагъэхьы хъугъэ. Мылъкоу къызэIукIэрэмкIэ автомобиль гъогухэм язытет агъэцэкIэжьызэ ашIыщт.
Реестрэм хатхэх
Илъэсым иапэрэ мазэ къыщегъэжьагъэу рулым кIэрытIысхьэгъэкIэ автомобилистхэр Рособрнадзорым ифедеральнэ реестрэ хатхэх. Автомобилыр зэрифэнэу правахэр къызэрэдихыгъэм фэгъэхьыгъэ къэбарыр автошколэхэр ары аIэкIэзгъэхьащтхэр. Ар зымыгъэцакIэхэрэр сомэ мини 5-кIэ хабзэм ыгъэпщынэщтых.
Билетыр пIахыжьыщтэп
Чыжьэу кIорэ мэшIокухэм уарытIысхьанэу билетэу къэпщэфыгъэр ушъхьагъу гъэнэфагъэ уиIэми джы кассэхэм пIахыжьыщтэп. Ахэм ауасэ къыщагъэкIагъ, зыщыпIахыжьыщт закъор ар зыщэфыгъэм ошIэ-дэмышIэу идунай ыхъожьыгъэмэ, ежьыр е игъусэ цIыфыр къэсымэджагъэмэ е шъобж къытыращагъэмэ ары.
Пыдзафэхэр
ЦIыфхэм къапыкIырэ пыдзафэхэр зэрэIуащыхэрэм пае алъатыщтыгъэ уасэр зэлъытыгъагъэр япсэупIэхэм арылъ квадратнэ метрэ пчъагъэр арыгъэ. Щылэ мазэм къыщегъэжьагъэу уасэхэр къызэралъытэщтхэр унагъом цIыф пчъагъэу исым ехьылIагъ.
Пыдзафэхэр зэрэдащырэм пае къыхахырэ тарифхэр шъолъырхэм ащызэфэдэп. ХэкIыр зэрэдащырэ фэIо-фашIэм лъатыщт уасэм къемызэгъыгъэ шъолъырхэри щыIэх. Щылэ мазэм иапэрэ мафэ къыщегъэжьагъэу шъонхэр къыдэзыгъэкIыхэрэм ыкIи зыщэхэрэм унашъоу агъэцакIэщтыгъэм зэхъокIыныгъэхэр фэхъугъэх. ГущыIэм пае,узгъэутэшъорэ шъонхэр хэбзэнчъэу зышIыхэрэм ар зэрашIырэ аппаратхэр аIахынхэ ыкIи тазырхэр арагъэтынхэ алъэкIыщт. Арэущтэу зыдэзекIощтхэр шъон литрэ минитIу фэдиз къыдэзыгъэкIыщт установкэхэр зыгъэфедэхэрэр ары.
adygvoice.ru