СССР-м изаслуженнэ тренерэу, педагогикэ шIэныгъэхэмкIэ докторэу, профессорэу Я. Коблым Адыгэ къэралыгъо университетым физкультурэмрэ дзюдомрэкIэ и Институт иректорэу илъэсыбэрэ Iоф ышIагъ. СамбэмкIэ, дзюдомкIэ кIэлэцIыкIу-ныбжьыкIэ спорт еджапIэхэр республикэм къыщызэIухыгъэнхэм кIэщакIо фэхъугъ.
ТIуапсэ районым ит къоджэ цIыкIоу ШIоикъо Коблхэм яунагъоу щыпсэурэм я 10-рэ сабыеу къихъухьагъэм Якъуб фаусыгъагъ. КъушъхьэчIэс кIалэр Молдавием, Украинэм, нэмыкIхэм ащеджагъ. Спортым пыщагъэу, сэнэхьат хэхыгъэ иIэу Мыекъуапэ Iоф щишIэу зеублэм, дунаим щызэлъашIэщтми зыми ышIагъэп.
Кобл Якъубэ ыгъэсэгъэ кIалэхэм 1971-рэ илъэсым Урысыем испартакиадэ апэрэ чIыпIэхэр бэнэнымкIэ къыщахьыгъэх. Аристотель Спировыр, Владимир Невзоровыр, Владимир Дутовыр, Джармэкъо Юсыф, Шъынэхъо Руслъан, Михаил Рубановыр, Семен Учадзе, Даур Аслъан, нэмыкIхэми щытхъур къытфахьыгъ.
Хьэпэе Арамбый самбэмкIэ гъогогъуитIо дунаим ичемпион хъугъэ, Гостэкъо Хьумэр самбэмкIэ мастер, Европэм идышъэ медаль къыдихыгъ. Емыж Арамбый Олимпиадэ джэгунхэу Москва щыкIуагъэхэм дзюдомкIэ джэрз медалыр къащихьыгъ. Олимпиадэ джэгунхэм, дунаим изэнэкъокъу Владимир Невзоровым дышъэ медальхэр къащыдихыгъэх.
Я ХХ-рэ лIэшIэгъум Урысыем дзюдомкIэ итренер анахь дэгъоу къыхахыгъэр Кобл Якъуб ары. Адыгеим ыцIэ дунаим нахь лъагэу щиIэты шIоигъоу Ар псэущтыгъ.
... Москва кIоным ыпэкIэ Кобл Якъубэ гущыIэгъу тыфэхъугъагъ. Спорт Унэшхоу Адыгэ къэралыгъо университетым ищагу щашIынэу рагъэжьагъэм иеплъыкIэхэр къыриIуалIэхэзэ, Урысыем испорт еджапIэхэм ягупчэхэм ащыщ Мыекъуапэ хъунэу зэрэфаер хигъэунэфыкIыгъагъ.
Я. Коблыр Москва къызекIыжьым мэфэ заули ыгъэшIэжьыгъэп, ошIэ-дэмышIэу ыгу къэуцугъ. Тренер цIэрыIом дунаир ыхъожьыгъэми, ишIушIагъэхэмкIэ непи къытхэтэу тэлъытэ. Адыгэ къэралыгъо университетым шIэжь музей къыщыфызэIуахыгъ. Адыгэ Республикэм дзюдомкIэ икIэлэцIы-кIу-ныбжьыкIэ спорт еджапIэ Коблым ыцIэкIэ еджагъэх. Спорт Унэшхоу Мыекъуапэ къыщызэIуахыщтыми ащ ыцIэ ыхьыщт.
ГукIи, псэкIи адыгэ лъэпкъым, зэкъошныгъэм афэлэжьэгъэ Кобл Якъубэ Кавказ республикэхэм, гъунэгъу крайхэм зэфыщытыкIэу адытиIэр гъэпытэгъэным пылъыгъ. Спортышхом ыгу къыфытеозэ дунаим ехыжьыгъ. Ишъхьэгъусэу Джарэт, ыпхъухэу Аурикэрэ Светланэрэ таIукIэмэ, Якъубэ къаготэу, ымакъэ зэхэтхэу къытщэхъу. Ары. Ащ фэдэ цIыфхэм щыIэныгъэм лъэужэу къыщагъанэрэр зыми хэкIуакIэрэп. Унэм икIэсэн фэдэу тиIэх, щысэу атетхырэм тегъэгушхо, адыгэм иджэныкъо машIо егъашIи зэрэмыкIосэщтым тицыхьэ телъэу лIэужхэр зэзыпхырэ Iофыгъохэр лъытэгъэкIуатэх...
adygvoice.ru