Гъэтхапэм и 14, Адыгабзэм и мафэ дунаем тет Адыгэ пстэуми мэфэкI мафэу хагъэунэфык1ы. Мы мафэм фэгъэхьыгъэу Адыгэ Хэкум ыкIи Адыгэ Диаспорэм зэхахьэхэр ашIых. Ащ Адыгабзэм ехьылIагъэ тхылъэхэр, тхыгъэхэр къагъэлъагъо ыкIи тхыгъэхэм къеджэх.
Адыгабзэм и мафэ хагъэунэфыкIыным лъапсэу фэхъугъэр 1853-рэ илъэсым гъэтхапэм и 14-м Адыгэ Хэкум щыщ Адыгэ ш1эныгъэ-лэжь цIэрыIоу Бэрсэй Умар «Адыгабзэм изэгъэш1эн» зыфиIорэ тхылъэр къызэрэдигъэкIыгъэр ары.
Адыгэ Республикэм и Президентыгъэу Джарымэ Аслъан Адыгабзэм и мафэ хагъэунэфыкIынэу 2000-рэ илъэсым унашъо ышIыгъагъ, ар хабзэ хъугъоу илъэс къэс АдыгеимкIэ агъэмэфэк1ы.
Дунае интернет сайтэу Уикипедиэ зыфиIорэм ит Адыгэ нэкIубгъом Адыгабзэм и мафэ ехьылIагъэу итыр мары:
Адыгэбзэ махуэ
Адыгэ́бзэ ма́хуэ (ин-бз. The day of Circassian language, тыр-бз. Çerkes dili günü, ур-бз. День черкесского языка, хьэр-бз. يوم اللغة الشركسية) — адыгэбзэм теухуа бэрэскӀэ, гъатхэпэмазэм и 14 махуэм ирагъэкӀуэкӀ.
БэрэскӀэр зытеухуар 1853 гъэм гъатхэпэм и 14-м Тифлис къалэм япэрей адыгэ Хьэрыфылъэ тхылъ къэзэркӀэкӀам. Зи Ӏэдакъу а тхылъыр къыкӀэкӀар Бэрсей Умар. Хьэрыфылъыр хьэрып тхыбзэмкӀэ зэфӀигъэуват, и хьэрыфылъэ тхылъыр япэрей тхылъу хъуа адыгэ кӀэлэгъуэ школхэмрэ гимназиэхэмрэ кӀэсхэм зэреджахэр.
Абым теухуауэ 2000 гъэм Адыгэ республикэм и ӀэнатӀэгъуэм гъатхэпэм и 14 махуэр бэрэскӀэуэ унафэ къыдегъэкӀыр, адыгэбзэм теухуауэ.
2005 гъэм Къэрэшей-Шэрджэсым и президенту а заманым щыта Батдыев Мустафам Адыгэхэм я културэм и аутономиэ лъэпкъэгъум и лъэӀуэгъукӀэ Къэрэшей-Шэрджэсми гъэтхэпэм и 14-й махуэр бэрэскӀэуэ унафэ къыдегъэкӀыр.
Абым пэмыкӀыу, 2011 гъэм илъэсишъэ псоуэ текӀа Тыркум адыгэбзэкӀэ япэрей гэзет къызэрдэкӀар.
1911 гъэм и шышъхьэӀум Истамбылым адыгэбзэкӀэ газет «Guaze» («Гъуазэ») къыдокӀыр. КъыдэгъэкӀыгъуэр зи унафу щытар Адыгэхэм я зэгуэтыныгъэм и лъэпкъэгъура.