Адыгабзэм изэгъэшIэн иIоф изытеткIэ зэтефымэ еплъыкIэхэр щыIэх

АдыгеимкIэ гъэтхапэм и I4 адыгабзэм имафэ хагъэунэфыкIыщт. Мыщ епхыгъэу ныдэлъфыбзэм изэгъэшIэн илъыгъэкIотэн епхыгъэу хэкум зэхэхьэ зэфэшъхьафхэр щырекIокIых. ГущыIэм пае, усэхэм ыкIи сурэтхэм язэнэкъокъухэр, бзэм иIофыгъохэм афэгъэхьыгъэ зэIукIэ-зэхэсыгъохэр.

Къалэу Мыекъуапэ бэмышIэу щыкIогъэ зэхахьэу адыгабзэм ищытыкIэ зыщтегущыIагъэхэми, хэку унэшъошIхэм къыхагъэщыгъ ныдэлъфыбзэм изэгъэшIэн ищытыкIэ гумэкIыгъохэр къышъхьащымытхэу, кIодыжьрэ бзэу ащ фэдэу щымытэу. АдыгеимкIэ ГъэсэныгъэмрэкIэ ыкIи шIэныгъэхэмкIэ министрым къызэриIуагъэмкIэ, бзэм изэгъэшIэнкIэ амалхэр зэкIэ агъэфедэх. Джаущутэу адыгабзэкIэ джырэкIэ Адыгеим исабыйIыгъыпIэ 5I щагъасэх сабыйхэр, еджэпIэ 45 адыгабзэмрэ литературэмрэ лъэпкъ зэхэгъэуцуагъэм игъунэ къыхиубытэу щызэрагъашIэ. КъэтынхэмкIэ, адыгэ кIэлэеджакIохэу адыгабзэр зэзгъашIэрэм япчъагъэ нэбгырэ мин I2 кIэхьэ.

РекIокIыгъэ зэIукIэм къыщхагъэщыгъ, Лъэпкъ факультетэу Адыгэ къэралыгъо апшъэрэ еджапIэм иIэм илэжьэн зэрэхигъэхьащтыр фаехэм апае пкIэ хэмылъэу адыгабзэм зэрэрагъэджэщтхэр.

ЮНЕСКО-м икъэлъытэнхэмкIэ, дунаим тет бзэ миних фэдизым азыныкъо ыкIи ахэм арыгущыIэхэрэри къэблэгъэрэ уахътэм кIодыжьын щынагъо къашъхьащыуцуагъ. Адыгабзэри мы зэкIэлъыкIом ЮНЕСКО-м хелъытэ. Ащ нэмыкIэу Темыр Кавказым ибзэ зэмылIэужыгъуабэмэ ащыщхэу къэрэщай-бэлкъарыбзэр, ингушыбзэр, щэщэныбзэр, осетиныбзэр нэмыкIхэри.

Адыгабзэм иIоф изытеткIэ Мыекъопэ Адыгэ Хасэм щезэгъхэрэп. Ащ хэтэу, бэдауш лэжьакIоу Хьапай Арамбий къыхигъэщыгъ:

- БэмышIэу гъэзетхым къатхыгъ, зэкIэри дэгъоу, адыгабзэр зэзгъашIэрэр нахьыбэу. ШъаемкIэ сэ сяупчIмэ сшIоигъу зэзгъашIэрэр нахьыб, ау тхьапша зышIэрэр сIоу.



ХъурцэмкIи адыгабзэм изэгъэшIэн щыпылъых. Ащ рыгущыIэу, шIэныгъэлэжь ныбжьыкIэу Квахадзе Алеко къыхегъэщы адыгабзэр уухъумэн зэрэфаер. Мыры Фитыныгъэ радиом зэдэгущыIэгъоу дыриIагъэм къыщхигъэщыгъагъэр:

- НэмыкI къэралыгъохэм адэс адыгэхэм яныдэлъфыбзэ дэеу ашIэ. Илъэс 40 нахьыкIэхэм бзэр къагурэIо шъхьае нахьыбэр рыгущыIэшъухэрэп. Темыр КавказымкIэ адыгэ хэкухэм адыгабзэкIэ еджапIэхэм сыхьати 3-4 ныIэп тхьамафэм. зэрэщырагъаджэхэрэр. Телевидение программхэр, тхьапэзегъэкIонхэр зэкIэ урысыбзэ. Адыгабзэм сыпылъынэу къызкIыхэсхыгъэм ылъапс хъурцабзэмрэ адыгабзэмрэ зэрэзэпэблагъэр. ГущыIэ зэхьщырхэр ахэтых. 

АдыгабзэмкIэ шIэныгъэлэжьыбэми алъытэ ар кIодыжьыным зэрэфакIорэм гумэкIыныгъэхэр къызэригъэущхэрэр. Адыгабзэр кIодыжьыным изылъэубэкъоу бэдауш IофшIакIохэми къыхагъэщы хэбзэгъэуцугъэу адыгабзэр еджапIэхэм шIокI имыIэу зэрэщызэбгъэшIэн фаер зэрэIуахыжьыгъэр.

ШIэныгъэлэжьмэ зэрагъэунэфрэмкIэ, мазэ къэс дунаим бзитIукIэ нахь макIэ щэхъу. Бзэр зэу кIодрэп. Ар лIэным ыпэкIэ лъэгэпIиплI екIу. Адыгабзэр апэрэм тетэу шIэныгъэлэжьмэ алъытэ.


Фитыныгъэ радио, Щэрджэс Ларис

tuapsepress.com