Ащ хэлэжьагъэх Адыгэ Республикэм и ЛIышъхьэрэ министрэхэм я Кабинетрэ я Администрацие ипащэу Владислав Федоровыр, министрэхэу Мэрэтыкъо Рустемрэ Къулэ Мыхьамэтрэ, Адыгэ Республикэм лъэпкъ IофхэмкIэ, IэкIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэгъухэм адыряIэ зэпхыныгъэхэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитет итхьаматэу Шъхьэлэхъо Аскэр, IэкIыбым къикIыжьыгъэ тилъэпкъэгъухэр щыIэныгъэм хэгъэгъозэжьыгъэнхэмкIэ Гупчэм ипащэу ГъукIэлI Асхьад, общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэм» итхьаматэу Бэгъушъэ Адам, ведомствэ зэфэшъхьафхэм ялIыкIохэу комиссием хэтхэр.
Апэрэ Iофыгъоу къэзэрэугъоигъэхэр зытегущыIагъэхэр Сирием къикIыжьыгъэ тилъэпкъэгъухэр охътэ гъэнэфагъэм республикэм щыпсэунхэ амал яIэным, визэхэр ыкIи егъэблэгъэ тхылъхэр ятыгъэнхэм алъэныкъокIэ кощын IофхэмкIэ федеральнэ къулыкъум икъутамэу Адыгеим щыIэм 2014-рэ илъэсым ипшъэрылъхэр зэригъэцэкIагъэхэм изэфэхьысыжьхэр ары. Мыщ ипащэу А. Климовым къызэриIуагъэмкIэ, Сирием къикIыжьыгъэ адыгэхэу къулыкъум зыкъыфэзыгъэзагъэхэм япчъагъэ блэкIыгъэ илъэсым нахь макIэ хъугъэ. 2014-рэ илъэсым къыкIоцI кощын IофхэмкIэ къулыкъум икъутамэхэм яучет мы къэралыгъом ицIыф 540-рэ хагъэуцуагъ. Ахэр Урысыем къызыфэкIуагъэхэр зэфэшъхьафых: еджэным къыщегъэжьагъэу зекIоным нэсэу. УФ-м охътэ гъэнэфагъэм щыпсэунхэ амал зэратыгъэхэ сирийцэ 230-рэ учетым хагъэуцуагъ, нэбгыри 162-мэ визэхэр аратыгъэх.
Нэужым гущыIэ зыштэгъэ ГъукIэлI Асхьадэ тилъэпкъэгъухэр щыIэныгъэм хэгъэгъозэжьыгъэнхэм фэшI Iофэу ашIэрэм кIэкIэу къытегущыIагъ. Адыгеим къэзыгъэзэжьыхэрэм анахь ящыкIагъэу, апэрэ Iофыгъоу зэшIохыгъэн фаеу гупчэм ипащэ ылъытагъэр охътэ гъэнэфагъэм телъытэгъэ регистрациер ахэм акIуныр ары. 2014-рэ илъэсым итыгъэгъазэ ехъулIэу мы гупчэм репатриант 472-рэ щатхыгъ. Джащ фэдэу IэкIыбым къикIыжьыгъэ адыгэхэр кощын учетым хэгъэуцогъэнхэмкIэ гупчэр IэпыIэгъу афэхъу, 2014-рэ илъэсым мы лъэныкъомкIэ нэбгыри 112-мэ яшIуагъэ арагъэкIыгъ. Джащ фэдэу Сирием къикIыжьыгъэ тилъэпкъэгъухэр зыщыпсэущтхэ унэхэр ашIынхэ амал яIэным фэшI къуаджэу Мэфэхьаблэ чIыгу Iахьхэр ащаратых. БлэкIыгъэ илъэсым унэгъо 37-мэ сотки 10 зырыз зэрылъ чIыгу Iахьхэр аратыгъэх, джыри ащ фэдэ тхылъ 30-мэ ахэплъэх. ЧIыгу Iахьи 10-м лъапсэр ащагъэчъыгъ, зы унэм ишIын аухыгъ. Тилъэпкъэгъухэм апае къуаджэу Пэнэхэс унэ 14 щашIыгъ ыкIи ащ цIыфхэр ачIэтIысхьагъэх. Уни 4-р джырэблагъэ аухыжьынэу агъэнафэ. Сирием къикIыжьыгъэ адыгэхэм IофшIапIэ арагъэгъотыным, сыд фэдэрэ лъэныкъокIи IэпыIэгъу афэхъунхэм гупчэм икъулыкъушIэхэм анаIэ зэрэтырагъэтырэр, тапэкIи а IофшIэныр лъагъэкIотэн гухэлъ зэряIэр А. ГъукIэлIым къыхигъэщыгъ.
- IэкIыбым къикIыжьыгъэ тилъэпкъэгъухэр щыIэныгъэм нахь псынкIэу хэгъозэжьынхэм, гумэкIыгъоу къэуцухэрэр дэгъэзыжьыгъэнхэм фэшI шIокI имыIэу ахэм урысыбзэр зэрагъэшIэным мэхьанэшхо иI, ащкIи IэпыIэгъу тафэхъун фае, - къыIуагъ КъумпIыл Мурат.
Мы лъэныкъомкIэ щысэшIу къегъэлъагъо общественнэ организациеу «Адыгэ Хасэм». Ащ хэтхэм ягукъэкIыкIэ IэкIыбым къикIыжьыгъэ тилъэпкъэгъухэм урысыбзэр нахь псынкIэу къагурыIоным, рыгущыIэнхэм фэIорышIэрэ Iофтхьабзэхэр афызэхащэх, ахэм шIуагъэ къызэратырэри къэзэрэугъоигъэхэм къаIуагъ.
ЗытегущыIэгъэхэ Iофыгъохэм еплъыкIэу афыряIэр Шъхьэлэхъо Аскэр, Бэгъушъэ Адам, нэмыкIхэми къыраIотыкIыгъэх. ГумэкIыгъоу къэуцухэрэр дэгъэзыжьыгъэнхэм фэшI пстэуми яIо зэхэлъэу Iоф зэдашIэн зэрэфаер кIагъэтхъыгъ.
Адыгэ къэралыгъо университетым ыкIи Мыекъопэ къэралыгъо технологическэ университетым ачIэс тилъэпкъэгъу студентхэм яегъэджэн зэхэщэгъэнымкIэ, зыхэтхэ обществэм хэзэгъэнхэмкIэ ыкIи хэгъозэнхэмкIэ мы апшъэрэ еджэпIитIум Iофэу ашIэрэм комиссием хэтхэр тегущыIагъэх. А Iофыгъохэм япхыгъэу унэшъо гъэнэфагъэхэр ашIыгъэх.
Адыгэ Макъ