Адыгэ республикэм щыIэ «Адыгэ Хасэ Черкес Парламент" зыфаIорэм зэфэс иIагъ


Адыгэ республикэм щыIэ общественнэ движениеу «Адыгэ Хасэ Черкес Парламент» изэфэхьысыжь конференцие бэдзэогъум и 5-м Мыекъуапэ дэт Къэралыгъо филармонием щыкIуагъ. Правительствэм, Парламентым ялIыкIохэр, лъэпкъ Iофыгъомэ адэлажьэхэрэр, Краснодар краим, Москва, нэмыкIхэм къарыкIыгъэхэр, Хэкужъым къэзыгъэзэжьыгъэ тилъэпкъэгъухэр, нэмыкIхэри зэхахьэм хэлэжьагъэх. 

Адыгэ Хасэм и Устав къызэрэщыдилъытэрэм тетэу, аужрэ илъэсрэ ныкъорэм къыкIоцI япшъэрылъхэр зэрагъэцэ­кIа­гъэхэр зэхахьэм щызэфахьысыжьыгъэх, щыIэныгъэм къып­къырыкIырэ Iофыгъохэм зэрадэлажьэхэрэм, нэмыкIхэм ате­гущыIагъэх. Адыгэ Хасэм итхьаматэу Бэгъушъэ Адамэ къы­зэриIуагъэмкIэ, адыгабзэм, лъэпкъ культурэм, тарихъым, ныбжьыкIэхэм ягъэсэн, Хэку­жъым къэзыгъэзэжьырэ тилъэп­къэгъухэр щыIэныгъэм хэгъэ­гъозэгъэнхэр, нэмыкI Iофыгъо­хэр хасэм инэплъэгъу сыдигъуи итыгъэх, тапэкIи итыщтых. 

Кавказ заор заухыгъэр илъэ­си 150-рэ, Хэгъэгу зэошхом ТекIоныгъэр къызыщыдахы­гъэр илъэс 70-рэ зэрэхъугъэхэм афэгъэхьыгъэу чъыг 220-рэ псэупIэу Гавердовскэм дэжь, автомобиль гъогум ыпашъхьэ, щагъэтIысхьагъ - зэкIэри чъыгаех. Адыгэ Хасэм иныбжьыкIэ къутамэ икIэрыкIэу зэхащэ­жьыгъ. Хэкужъым къэзыгъэзэжьыгъэхэр адыгабзэкIэ щырагъаджэх, пащэр ЛIышэ Хьалимэт. Адыгэ Хасэм культу­рэм­кIэ икомитет итхьаматэр Шъхьаплъэкъо ГъучIыпс. Комитетым хэтхэм гуетыныгъэ ахэлъэу Iоф зэрашIэрэм ишIуа­гъэкIэ, адыгэ шъуашэм, адыгэ быракъым, лъэпкъ шэн-хабзэхэм афэгъэхьыгъэ зэха­хьэхэр дэгъоу зэхащэх. 

Щытхъу къыхьыным пае Адыгэ Хасэр лажьэу къызыщыхъурэмэ зэрадыримыгъаштэрэр Бэгъушъэ Адамэ хигъэ­унэфыкIыгъ. Олимпиадэ джэгунхэу Шъачэ щыкIуагъэхэм Адыгэ Хасэр апэшIуекIощтыгъэу зылъытэхэрэр хэукъохэу А. Бэгъушъэм ылъытагъ. 

Узэкъотмэ - улъэш 

Хэкужъым къэзыгъэзэжьырэ тилъэпкъэгъухэм якъины­гъохэр нахь макIэ шIыгъэнхэм, ячIыгу къекIужьыгъэхэр щыIэ­ныгъэм хэгъэгъозэгъэнхэм Адыгэ Хасэр зэрэпылъым Бэ­гъушъэ Адамрэ Хэкужъ Адам-рэ къытегущыIагъэх. Тилъэпкъэгъухэм ящыкIэгъэ тхылъхэм ягъэхьазырынкIэ, IэкIыб къикIыгъэ студентхэм яегъэ­джэнкIэ упчIабэ къызэрэтэджы­рэр шъэфыжьэп. Ащ фэдэ гумэкIыгъохэм къатегущыIагъэмэ лъэпкъхэр зэпигъэуцунхэу, бырсыр къытхилъхьанэу зы нэбгыри къахэкIыгъэп. 

Адыгэ Республикэм и Парламент и Комитет итхьаматэу Мырзэ Джамбэч иеплъы­кIэхэм уагъэгъуазэ. Ащ зэри­лъы­тэрэмкIэ, адыгэ шъуашэм, адыгэ быракъым, нэмыкI лъэпкъ Iофыгъохэм яхьылIэгъэ унашъо­хэр Парламентым ыштэхэ зэ­хъум, тимылъэпкъэгъухэри Iо­фым чанэу хэлэжьагъэх. Узэ­къотмэ - улъэш. Ар щыIэны­гъэм къыщэлъагъо. Iофым хэ­шIыкI икъу фызимыIэхэм зыгорэхэр аубыхэу, цIыфхэр агъэп­лъэхъунхэм ищынагъо къызыдахьэу къызэрэхэкIырэм уегупсэфылIэ мыхъущтэу Дж. Мырзэм ылъытагъ. Сэхъутэ Аскэр, ЦIыкIу Аслъан, Щэр­джэс Мыхьамэт, нэмыкI хьакIэ­хэр къэгущыIагъэх. 

Рэхьатныгъэр къаухъумэщта? 

Зэхахьэм къыщыгущыIагъэ­хэм, зэкI пIоми хъунэу, анахьэу зыдырамыгъэштагъэр «Добровольнэ народнэ дружинэхэр» зыфиIорэм язэхэщэн къыпкъы­рыкIырэ Iофыгъохэр ары. 

Адыгеим и Парламент иапэрэ еджэгъу ащ щытегущыIагъэх, къыкIэлъыкIощт зэхэсыгъохэм ащыщ хэушъхьафыкIы­гъэу унашъо щаштэщт. Ащ фэдэ дружинэхэр Краснодар краим, Урысыем ишъолъырхэм ащызэхащагъэх. Дунаим щы­зэлъашIэрэ тха­кIоу, къэралыгъо шIухьаф­тынхэр къызыфагъэшъошагъэу Мэщ­бэшIэ Исхьакъ лъэпкъхэм яшэн-хаб­зэхэр къыдилъытэхэ­зэ, народнэ дружинэхэр на­хьы­­пэкIэ хэ­гъэгум зэрэщызэ­ха­­­щэщты­гъэм опытэу къыхэ­пхын плъэкIыщтыр къыхигъэ­щыгъ. 

Къэзэкъ шъуашэр зыщыгъ дружинникым адыгэ шъуашэр зыщыгъыр гобгъэуцоу рэхьат­ныгъэм икъэухъумэн зыфэб­гъазэхэкIэ, шIуагъэм ычIы­пIэкIэ гумэ­кIыгъохэр къыхэ­кIынхэ ылъэкIы­щтэу Мэщбэ­шIэ Исхьакъ къы­Iуагъ. Ащ къыдезыгъэшта­гъэ­хэм ащыщых Мырзэ Джамбэч, Нэгъуцу Щамсудин, Хэкужъ Адамэ, Къуижъ Къэплъан, Тхьаркъохъо Сафыет, Шъхьаплъэкъо Гъу­чIып­сэ, Талъэкъо Адамэ, Болэкъо Ас­лъан, ЦIы­кIушъо Аслъан, Нэхэе Аслъан, нэмыкI­хэри. Iофым ыгъэгу­мэкIхэу къэ­гущыIагъэх Къулэ Амэрбый, Iэ­шъынэ Адамэ, Къэбэртэе Аскэр, фэшъхьафхэри. 

Адыгэ Хасэм и Совет зичэзыу зэхэсыгъоу иIэщтым а Iофыгъом игъэ­кIо­тыгъэу щыте­гу­щыIэнхэу зэIукIэм уна­шъо щаштагъ. 

Адыгэ Республикэм лъэпкъ IофхэмкIэ, Iэ­кIыб къэралхэм ащыпсэурэ тилъэпкъэ­гъухэм адыряIэ зэп­хыныгъэ­хэмкIэ ыкIи къэбар жъугъэм иамалхэмкIэ и Комитет итхьа­матэу Шъхьэлэхъо Аскэр адыгабзэм изэгъэ­шIэнкIэ тхылъхэр къызэрэда­гъэкIы­хэрэм, Тыркуем, нэмыкI хэгъэ­гумэ арыс тилъэпкъэгъу­хэм адыгэ литературэр аIэкIа­гъахьэу зэрэфежьагъэхэм, Хэ­кужъым къэзы­гъэзэжьырэ ти­лъэпкъэ­гъухэм яIофыгъохэм, фэшъхьаф­хэм къатегущыIагъ. 

Зэфэхьысыжь кIэкI 

КIэлэцIыкIу IыгъыпIэхэм, еджапIэхэм адыгабзэр нахьы­шIоу ащакIуным, къоджэ хасэ­хэм нахьышIоу Iоф зэрашIэ­щтым, нэмыкIхэм атегущыIагъэх. Адыгэ Хасэм иIофшIагъэ уезэ­гъы хъущтэу зэхахьэм щалъы­тагъ. Общественнэ пшъэрылъхэр дэгъоу зыгъэцакIэхэрэм ащыщхэу ЛIышэ Хьалымэт, Тхьаркъохъо Сафыет, Мыгу Эдуард, Нэхэе Аслъан, Шъхьаплъэкъо ГъучIыпсэ, нэмыкIхэм Адыгэ Хасэм ищытхъу тхылъхэр аратыжьыгъэх. Лъэпкъ Iофыгъоу зэхахьэм къыщаIэтыгъэхэр гъэцэкIагъэ зэрэхъухэрэм тигъэ­зетеджэхэр ащыдгъэгъозэщтых. 

ЕмтIылъ Нурбый. 

Адыгэ Макъ