Адыгэ республикэм ис кIэлэеджакIохэм яилъэс еджэгъу уахътэ рагъэжьэжьыгъ. Ащ ехъулIэу адыгабзэмкIэ тхылъыкIэхэм ареджэнхэу сабыймэ тхылъхэр афырагъэхьыгъэх, ау ахэр джыри зэкIэм афикъущтхэп, сыда пIомэ ахъщэ Iофым къыхэкIэу икъу фэдизэу къыдэкIыгъэгохэп.
Агъэхьазырыгъэ тхылъхэм кIэныгъэхэр хагъэхьагъэх. ГущыIэм пае мэкъэ тетхэгъэ десэхэр, пэеплъ пкъыгъохэр, ны-тыхэр зыхэлэжьэщт IофшIэнхэр. ТхылъыкIэхэр уплъэкIун шъуашэм илъхэу гъорекIо еджапIэхэм ахагъэхьэгъагъэх.
Джы кIэлэегъаджэхэр зэмызэгъыгъэхэм, къиныгъоу къащыхъугъэхэм, зыдырыгъаштэрэ-зыдырамгъаштэхэрэм къэблэгъэрэ уахътэм тегущыIэнхэу ары зэрагъэнафэрэр.
Алыгеим лъэпкъ гурыт еджэпIэ 36 ит. Гурыт еджапIэхэм адыгабзэр джырэкIэ щызэрагъашIэщтмэ амал зэфэшъхьафиплI щыIэу къыхагъэщы. Ахэм ащыщым зым ныдэлъфыбзэр хэтэп. ЫпэкIэ зэрэщытыгъэ шIыкIэу лъэпкъ шъолъыр Iахь зыфиIорэр Iуахыжьыгъ. Адыгабзэр гурыт еджапIэхэм ащарагъэхьы сыхьати 4-6 къыдхэлъытагъэу.
Мыадыгэ кIэлэеджакIохэу адыгабзэр зыIумылъхэм я тIонэрэ классым къыщегъэжьагъэу къыхахын амал яI адыгабза, литература, хьаумэ Кавказ лъэпкъхэм якультура зэрагъэшIэщтыр.
Фитыныгъэ Радиом игущыIэгъугъэу адыгабзэ тхылъыкIэхэм адэлэжьагъэмэ ащыщэу Ситимэ Сарэ къыхегъэщы адыгабзэм изэгъэшIэн фэгъэхьыгъэу.
Ситимэ: Тимылъэпкъэгъухэм къыхахын фит зэрагъэшIэщтыр: бзэр , литературэр, культурэр. Адыгэхэм адыгабзэр зэрагъашIэ. Тхылъхэр зэ къыдэгъэкIыгъоу къыдэдгъэкIын тлъэкIрэп. Ахъщэр икъурэп. ТхылъыкIэу къыдэкIыгъ я II классым пае литературэмкIэ тхылъ. Бзэр зэзгъашIэхэрэри щыIэх, ау литературэр зэзгъашIэхэрэр нахьыбэ хъугъэ.
Фитыныгъэ Радиом игущыIэгъугъэ бзэшIэныгъэлэжьэу Анцокъо Сурэт тхылъхэр зыгъэхьазырыгъэмэ ащыщ кIэлэеджакIохэу мыадыгэхэу, адыгабзэ зыIумылъхэу ар зэзгъашIэхэрэм апае. УблэпIэ еджапIэм чIэс кIэлэцIыкIхэм апае гъорекIо къыдагъэкIгъагъэх, джы я 5къыщегъэжьагъэу я 7 классхэм анэс адыгабзэмкIэ агъэхьазырыгъэх. 2002 илъэсым къыщегъэжьагъэу ащ фэдэ тхылъхэр къыдагъэIыжьыгъагъэх. Адырэ адыгэхэу яныдэлъфыбзэ зэзгъашIэ зышIоигъохэми апаи тхылъыкIэхэр афикъухэрэп, еIо Сурэт.
Анцокъо Сурет: Тххылъэм дэтхэр нахь Iэрыфэгъух. КIэу бэ хэдгъэхьагъэр.
Адыгабзэр шIокI имыIэу еджапIэхэм ащызэрагъэшIэным фэгъэхьгъэгъэ хэбзэгъэуцугъэр илъэс заулэкIэ узэкIэIэбэжьмэ Iуахыжьгъагъ. Ащ къызэрэдэлъытагъэу кIэлэеджакIом къыхихын фит зэригъэшIэнэу ышIоигъор. Мы хэбзэгъэуцугъэр зэрэIуахыжьыгъэм лъэпкъым, ныдэлъфыбзэм изэгъэшIэн лъэшэу иягъэ къекIыгъэу къыхегъэщы Фитыныгъэ радиом игущыIэгъугъэ Адыгеим щыщ бэдауш лэжьакIоу Дзэукъожь Заур.
Дзэукъожь Заур: Сэ зэрэсшIэрэмкIэ хэбзэгъэуцугъэр зэрэIуахыгъ. Иягъэу къикIыгъэр – адыгабзэр адыгэу зэзгъашIэрэр нахь макIэ хъугъэ. Мыр адыгэхэр хэгъэткIухьаным иполитик. Сабыймэ яфитыныгъэхэр аукъо. УпчIэ къэтэджы: урысыбзэмкIи фитыныгъэ укъоныгъэба ар? Фэмыемэ урысыбзэри зэрерэмгъашIэба. ХэкумкIэ,къэралыгъо хабзэтхыгъэхэмкIэ, адыгабзэм къэралыгъобзэ лъэгапIэ иI. Ау адыгабзэр хэкум икъоу щагъэфедэрэп. Мы ыужрэ илъэс 15 Путиныр къызытехьагъэм нэуж хэкухэм яфитыныгъэхэр аукъох, ахэр нахь макIэ мэхъух. Адыгабзэми ехьылIагъэуи ары. Мэзкуу иполитикэ зэблихъурэп. Ащ фэдэ фитыныгъэхэр яIэхэп джы дэдэм хэкухэм.
Адыгэхэу Тыркуем щыIэхэм адыгабзэр ащарагъэшIэнэу зыщыдзадзагъэм къыщежьэу Iофыгъоу къэтэджыгъэмэ ащыщ адыгабзэр сыд фэдэ хьарыфылъа зэрытыщтыр зыфэпIощтыр. Тыркуем щыIэ адыгэхэм латин хьарыфылъэр нахь къафэпсынкIэщтэу къыхагъэщы бэхэмэ.
Фэшъхьафхэм, гущыIэм пае шIэныгъэлэжь зырызхэм къаIо адыгабзэр джы зэрылъ киррилицыр нахь дэгъоу.
Фитыныгъэ Радиом игущыIэгъугъэ бэдауш лэжьакIоу Дзэукъожь Заур къызэриIорэмкIэ, латин хьарыфылъэу зэрэдунаеу нахь щагъэфедэрэр IэкIыб адыгэхэм абзэ зэрагъэшIэщтмэ нахь яIэрыфэгъут. Ащ къызэриIорэмкIэ, 1936 илъэсым нэс адыгэхэм латин хьарыфылъэ яIагъ. Кириллицыр адыгабзэм къемыкIоу , ащ макъэхэр зэкIэ къымытышъоу шIэныгъэлэжьыбэхэми къыхагъэщы.
Фитыныгъэ Радио, Щэрджэс Ларис
