Адыгэ культурэм ифестиваль ТIуапсэ щыкIуагъ

Хабзэ зэрэхъугъэу, бжыхьэ къэс фольклор фестивальхэр ТIуапсэ щызэхащэх. Лъэпкъ зэфэшъхьафхэм къахэкIыгъэхэр славян фестивалэу «Русь многоликая», Адыгэ культурэм ифестивалэу «Шапсыгъэ итыгъэнэбзыйхэр», ермэл культурэм ифестивалэу «Дышъэ абрикос» зыфиIохэрэм ягуапэу яплъых.

Фестивальхэр зэхэзыщэхэрэм - ТIопсэ районым иадминистрациерэ лъэпкъ общественнэ организациехэмрэ афэ­лъэкIыщтыр зэкIэ ашIэ мэфэ­кIыр цIыфхэм агу къинэжьы­нымкIэ. Илъэс псаум къыкIоцI фестивалым зыфагъэхьазыры, Iофтхьабзэхэм зэрахагъэхъощт амалхэм яусэх.

... МэфэкIыр рагъэжьэнкIэ джыри бэ къэнагъэу цIыфхэр къэзэрэугъойхэу фежьагъэх, унагъохэм арысхэр зэгъусэхэу адыгэ культурэм ифестиваль къекIолIагъэх. ТIопсэ районым икъоджэ анахь Iудзы­гъэхэми, Шъачи, Адыгейми ащыщхэр мы мафэхэм ТIуапсэ къыщызэрэугъоигъагъэх. Ахэм кIэлэцIыкIухэмрэ ныбжьыкIэ­хэмрэ бэу ахэтыгъэх. Районым щыпсэурэ лъэпкъхэм ятарихъ, якультурэ, яшэн-хабзэхэм нэIуасэ уафэзышIырэ къэ­гъэлъэгъоныр къызщызэIуахыгъэ павильонри цIыф кIуапIэу щы­тыгъ. Лъэпкъ орэдышъохэу тхьакIумэм къыридзэхэрэм, лъэпкъ шъуашэхэр зыщыгъ артистхэм ятеплъэ гур къыдащаещтыгъ. Ахэм фестивалым дэгъоу зыфагъэхьазырыгъэми, зэрэгумэкIхэрэр тIэкIу къахэщыщтыгъ. Фестивалэу «Шапсыгъэ итыгъэнэбзыйхэр» зы­фиIорэм мызэу, мытIоу хэлэжьагъэхэр - ансамбльхэу «Зори Шапсугии» (Агуй-Шапсыгъ), «Созвездие» (Кодэшъ­хьапI), «Золотой кинжал» (ЦIэпс), «Кавказ» (Новомихайловскэр) якъэшъуакIохэр, орэ­дыIохэу Нэгъуцу Щамилрэ АкIэгъу Аленэрэ (Агуй-Шапсыгъ), инструментальнэ ансамблэу «Современный Кавказ» зыфиIорэм (Агуй-Шапсыгъ) хэт­хэр ахэм ахэтэлъагъох. Къуа­джэу Агуяпэ щыщ орэдыIоу Нарек Саргсян, ансамбльхэу «Черкесия» (Новомихайловскэр), «Талисман» (Псыбэ), «Золотое наследие» (Агуяп) якъэ­шъуакIохэр апэрэу мы фестивалым хэлажьэх. Творче­скэ коллективхэм япащэхэри агъа­сэхэрэм яIоф зэрэзэпыфэ­щтым ыгъэгумэкIыщтыгъэх.

Фестивалыр къызэIуахи, IэгутеошхокIэ цIыфхэр къазы­пэгъокIым, ныбжьыкIэхэм ягу­мэкI кIодыжьыгъ. Адыгэ джэгу шъыпкъэм зэрэщыщытым фэдэу фестивалым щычэфы­-гъуагъ, иIэпэIэсэныгъэ хэти къы­гъэлъагъо шIоигъуагъ. Анахьэу тызыгъэгушIуагъэхэр апэрэу мыщ хэлэжьагъэхэмрэ къуа­джэхэу Псыбэ, Новомихайловскэм, Агуяпэ къарыкIыгъэ къэ­шъокIо цIыкIухэмрэ ары. Ахэм ятворчествэ тапэкIэ нахь зы­къызэIуихынэу тэгугъэ.

ТIопсэ районым ипащэу Вла­димир Лыбаневым фестивалэу «Шапсыгъэ итыгъэнэбзыйхэр» зыфиIорэм еплъынэу къэкIуа­гъэхэми, ащ хэлэжьэщтхэми шIуфэс къарихи, мыщ фэдэ Iофтхьабзэхэм цIыфхэр нахь зэпэблагъэ зэрашIырэр, зэгъу­нэгъушIу зэфыщытыкIэхэр зэрагъэпытэрэр къыIуагъ.

- ТIопсэ районыр цIыф лъэпкъыбэ зэрыс чIыпIэхэм ащыщ. Лъэпкъ зэфэшъхьафхэр мамырэу, зэгурыIохэу мыщ щызэдэпсэухэу есагъэхэшъ, санкциехэм тыкъагъащтэрэп, ахэм тэ тызэрахъокIын алъэкIыщтэп, - ицыхьэ телъэу къыIуагъ ащ.

МэфэкIым ихьэкIэ лъапIэхэм - Краснодар краим иадминистрацие IэкIоцI политикэмкIэ и Департамент идиректор игуа­дзэу КIэрмыт Мухьдинрэ хы ШIуцIэ Iушъом щыпсэурэ шапсыгъэхэм я Адыгэ Хасэ итхьаматэу КIакIыхъу Мэджыдэрэ лъэныкъо зэфэшъхьафхэмкIэ гъэхъагъэу яIэхэм ыкIи Iофы­гъоу апашъхьэ итхэм, хэбзэ Iэшъхьэтетхэмрэ цIыфхэмрэ джыдэдэм анахьэу анаIэ зытырагъэтыхэрэм къатегущыIа­гъэх. АщкIэ лъэныкъо шъхьа­Iэхэр - социальнэ-экономикэ Iофыгъохэр къуаджэхэм ащызэшIохыгъэнхэр, лъэпкъ творческэ коллективхэм, гъэсэныгъэ языгъэгъотырэ учреждениехэм, псауныгъэм икъэухъумэнрэ культурэмрэ афэ­гъэзэгъэ учреждениехэм, гъэзетэу «Шапсугия» зыфиIорэм IэпыIэгъу ягъэгъотыгъэныр, лъэпкъ шэн-хабзэхэр къызэтегъэнэжьыгъэнхэр.

- Хы ШIуцIэ Iушъом Iус шапсыгъэхэм абзэ, якультурэ, яшэн-хабзэхэр къэухъумэ­гъэнхэмкIэ Краснодар краим ихэбзэ Iэшъхьэтетхэм афэлъэ­кIыщтыр зэкIэ ашIэ, - хигъэ­унэфыкIыгъ КIэрмыт Мухьдинэ. - Мы аужырэ илъэси 8-м къыкIоцI край администрацием бэшIагъэу районым щыпсэурэ лъэпкъым хэхъоныгъэ егъэшIыгъэным пае сомэ миллион 40 фэдиз къыхигъэкIыгъ. Гъэзетэу «Шапсугия» зыфиIо­рэм, къуаджэхэм къащызэIуа­хыгъэ этнографическэ музейхэм къэралыгъо грантхэр къараты, адыгэхэр зыдэс псэупIэхэр нахь зэтегъэпсыхьагъэ мэхъух, ахэм социальнэ Iофыгъуабэ ащызэ­шIуахы. Апашъхьэ ит пшъэрылъхэм ягъэцэкIэнкIэ хабзэм ичIыпIэ органхэри къадеIэх.

Краснодар краим ишIушIэ фондэу «Край добра» зыфи­Iорэм ипащэу, каналэу «Кубань 24-рэ» зыфиIорэр зезыщэу Яна Сторожук фестивалым къыщыгущыIэзэ, ТIуапсэ дэсхэм зэрафэразэр, чIыпIэ къин ифэгъэ кIэлэцIыкIухэм яIэ­зэгъэным пае районым щыпсэухэрэм сомэ миллиони 10 фэдиз къызэраугъоигъэр къыIуагъ.

- ТIопсэ районыр ары сы­къызыщыхъугъэр. Лъэпкъ зэфэшъхьафхэр зэгурыIохэу, зы бын-унэгъошхоу шапсыгъэхэм ячIыгу зэрэщызэдэпсэухэрэм лъэшэу сырэгушхо. ТапэкIи джа­рэущтэу щэрэт! ТичIыгу мамырныгъэ, зэгурыIоныгъэ илъыным, кIэлэцIыкIухэр узынчъэу къэтэджынхэм нахь насыпыгъэ мэхъужьа? - хигъэунэфыкIыгъ ащ.

ТIопсэ районым ипащэу Вла­димир Лыбаневым, районым иадминистрацие культурэмкIэ игъэIорышIапIэу Ацумыжъ Анатолий зипащэм иIофышIэхэм, къоджэ псэупIэхэм япащэхэм, предпринимательхэу Къоджэ­шъэо Хьамзэт, Къунэ Рэмэзан, ТIэшъу Станислав, Владимир Тарановым фестивалым изэхэщэн яIахьышхо зэрэхалъхьагъэр, Адыгеим къикIыгъэхэ орэдыIохэу Быщтэкъо Азэматрэ Нэчэс Анжеликэрэ, шоу-купэу «КъушъхьэчIэсхэр» зыфиIорэм ар къызэрагъэдэхагъэр къэIо­гъэн фае. А мафэм цIыфхэр пчыхьэ кIахэ охъуфэ зэхэты­гъэх, ТIуапсэ щычэфыгъуагъ.

Ныбэ Анзор.

Сурэтхэм арытхэр: ансамблэу «Зори Шапсугии» зы­фиIорэр; орэдыIоу АкIэгъу Ален.

adygvoice.ru