1990 илъэсым совет хэгъэгур зэхэтакъуи, ащ хэгъэгу 15 хэтгъэхэр шъхьэфитэу хъухи, хэти ежь иIоф зэрифэу ыублагъ. А хэгъэгукIэу къэхъугъэхэм Урысие-Федерацири ахэт. Мы илъэсым щычIэдзагъэу Адыгэу дунаем итэкъохьыгъэу тетхэр Адыгэ хэкум къэкIонхэ алъэкIэу хъугъэ. Джащ фэдэу илъэс 24 хъугъэу Адыгэу дунаем тет пстэури зэхэхьэнхэ алъэкIэу хъугъэ.
Мы илъэс 24 блэкIыгъэм Адыгэ лъэпкъ IофымкIэ Адыгэ лъэпкъым сыд гъэхъагъэу иIэхэр пIони упчIэ бгъэуцун плъэкIыщт.
Шъыпкъэр пIощтмэ а илъэс 24-м Адыгэ лъэпкъым гъэхъагъэ инхэр ышIыгъэх пIон плъэкIыщтэп. ПолитикэмкIэ зы гъэхъагъэ закъо щыIэу къэтыIон тлъэкIыщт. Ар Адыгеим истатус автоном областым къыхэкIи республикэ статус иIэ хъугъэ. Ащ нэмыкI гъэхъагъэ инхэр щыIэх пIон плъэкIыщтэп. Хэку гъэзэжьын Iофыр анахь Iоф шъхьэIэу Адыгэ лъэпкъым иIэр ары ау мыщкIэ илъэс 24-м къикIоцI нэбг 2000 фэдиз неIэп хэкум къэзыгъэзэжьыгъэр. Мыр гъэхъагъэ пIон плъэкIыщтэп. Джащ фэдэу нэмыкI лъэныкъохэмкIи гъэхъагъэхэр щыIэхэп. Лъэпкъ итэкъохьыгъэм мы илъэс 24-м зэпхыгыгъэхэр зэдишIын ылъэкIыгъэп. Экономикэ, политкэ, бзэ Iофыр ыкIи нэмыкIхэмкIи зи щыIэп.
Адыгэ лъэпкъым фэдэу лъэпкъ итэкъохьыгъэхэр дунаем тетых. Ахэм агъэхъагъэхэмрэ Адыгэхэм агъэхъагъэмрэ зэбгъэпщэнхэ плъэкIырэп. ГущыIэм фэшъ Еврей лъэпкъыр тыщтэмэ, джащ фэдэу Паластин лъэпкъыр, Ермэл лъэпкъыр, Курд лъэпкъыр. Мыхэм гъэхъагъэ инхэр ашIыгъэх, политикэмкIэ, экономикIэмкIэ ыкIи нэмыкI лъэныкъохэмкIэ. ГущыIэм фэшъ мы лъэпкъэу къэстхыгъэхэм илъэс 24-м къыкIоцI экономикэмкIэ, бизнис зэдэлэжьэнымк1э, лъэпкъ банк шIыгъэнымкIэ ыкIи нэмыкI лъэныкъохэмкIэ милиард дулар пчъагъэ агъэлэжьэн алъэкIыгъ, я лъэпкъхэм федэ инхэр къафихьыгъ. Саталаит ТВ пчъагъэхэр, Институт пчъагъэхэр, дунае организацие пчъагъэхэр къызэIуахын ыкIи агъэлэжьэн алъэкIыгъ. Мыхэм афэдэу сыд Адыгэхэм къызэIуахыгъэр? зи къызэIуахыгъэп.
Дунаем зыбгъэтхьэмыкIэу, зыбгъэерагъэу улъэпкъэу утетын плъэкIыщтэп, утетми мэхьанэ уимыIэу, зыми укъыримыдзэу утетыщт. Мы Iофым ухэплъэни, ар ащ фэдэу зыфэхъурэр зэбгъэшIэн фае ытIанэ нахь тэрэзэу удэлэжьэщт.
Мыщ фэдэу лъэпкъым гъэхъагъэхэр ымышIэу зыхъукIэ ар лъэпкъым илажь пIоу утIысыжьэу хъущтэп ыкIи ащ фэдэу уегупщысэныр делагъэ. Дунаем тет лъэпкъ пстэуми гъэхъагъэхэр амышIэу зыхъукIэ апэрэ упчIэр зыфагъэуцурэр лъэпкъым иIэ политикэ кIуакIэхэр ары ытIанэ экономикэ кIуакIэу иIэхэр ары. Джащ фэдэу тэри АдыгэхэмкIэ упчIэ афэдгъэуцун фае политикэ ыкIи экономикэ кIуакIэу тиIэхэм. Ахэм япшъэрылъ зэрамыгъэцакIэрэр апэдээу утыкIум къитылъхьэн фае ытIанэ а политикэ кIуакIэхэр зэтхъокIынэу тыфежьэн фае. Джащ фэдэу экономикэ кIуакIэу тиIэхэр гъогу тэрэз зэрэтемытхэр утыкIум къитылъхьэн фае. УтыкIум къитылъхьэн фае тIомэ ащ къикIырэр лъэпкъым ицIыфхэм шъыпкъэр лъыдгъэIэсын фае.
Мы аужьырэ илъэсхэм Адыгэ куп цIыкIухээр хэкумкIи хэхэсымкIи шъыпкъагъэрэ лIыгъэрэ ахэлъэу политикэ кIуакIэу тиIэхэр гъогу тэрэз зэрэтемытхэр утыкIум къыралъхьэу аублагъ, ау мыхэм якIуакIэ хахъорэп, сыда пIомэ Адыгэхэм непэ политикэ кIуакIэ яIэхэм хэгъэгухэр къакъотых ыкIи ахэр Адыгэ Iофыр лъамыгъэкIотэнэу дэлажьэх ащ пае Iофыр къинэу мэхъу. Мыхэм уатекIоным пае зы гъогу закъу иIэр. Шъыпкъагъэрэ лIыгъэрэ зыхэлъ купхэр зэгохьэнхи зы куп закъо фэдэу здэлэжьэнхэ фае. КIэкIэу къэпIощтмэ зы дунае организацие зэхащэн фае. Непэ ащ фэдэ Iэмалхэр щыIэх ыкIи ащ иужь тихьэмэ тапэкIэ Адыгэхэм гъэхъагъэхэр ашIын алъэкIыщт.
ТIуапсэ Пресс